El Nino van invloed op conflicten

De klimaat-fenomenen El Niño en La Niña hebben invloed op de stabiliteit in landen rond de evenaar. Tijdens warme, droge El Niño jaren is het risico op gewapende conflicten en burgeroorlogen twee keer groter dan tijdens een koeler en natter La Niña jaar. Dat blijkt uit een wetenschappelijke analyse, gepubliceerd in het tijdschrift Nature.

Werelwijd heeft El Niño waarschijnlijk 20% van de burgerconflicten sinds 1950 beïnvloed. Daarmee laat de Amerikaanse studie nieuw licht schijnen op het vraagstuk van de invloed van klimaat op de wereldvrede. Eerder wetenschappelijk onderzoek keek voornamelijk naar de vraag of en hoe klimaatverandering door menselijke activiteiten het risico op conflicten verhoogt. In deze nieuwe studie keken de onderzoekers specifiek naar El Niño, of en hoe zulke klimaatfenomenen het risico op conflicten beïnvloeden.

De wetenschappers deelden de wereld in 2 delen: een gebied dat sterk te maken heeft met El Niño (het ENSO-gebied, zie kader), en een gebied dat er nauwelijks mee te maken heeft. Tussen 1950 en 2004 keken ze naar het klimaat en gewapende conflicten. Resultaat: het risico op conflict in het ENSO-gebied verdubbelt van 3% tot 6% in een El Niño jaar, vergeleken met een La Niña jaar. In veel gevallen zijn conflicten mogelijk eerder uitgebroken dankzij effecten van El Niño, laat Solomon Hsiang, co-auteur van het onderzoek en wetenschapper van de School of International and Public Affairs aan de
Columbia Universiteit in New York, weten.

"Een verdubbeling van het risico is een sterk effect", zegt Halvard Buhaug op NatureNews. Buhaug is wetenschapper op het gebied van conflicten bij het Peace Research Institute in Oslo, Noorwegen, en is niet betrokken geweest bij het onderzoek. Hij stelt een aantal kritische kanttekeningen bij het onderzoek. Volgens hem is een gedetailleerder onderzoek nodig of de factoren die conflicten veroorzaken ook daadwerkelijk aan El Niño zijn toe te schrijven. El Niño staat er bekend om dat het leidt tot misoogsten, natuurlijke rampen en de verspreiding van besmettelijke ziektes. Het onderzoek heeft geen verklaring gegeven hoe veranderend weer door El Niño de gewapende conflicten beïnvloedt.

De wetenschappers van de studie zijn zich bewust van de moeilijkheden bij het leggen van een causuaal verband tussen klimaatfenomeen en conflict. Maar, zo zegt Hsiang, er lopen meerdere cases studies bij de Columbia Universiteit in New York en elders die precies kijken naar het verband tussen El Niño en geweldsuitbraken. "Er zijn diverse hypotheses over hoe het fenomeen de conflicten veroorzaakt, en het is nog niet precies duidelijk wat de invloed is," vertelt hij. "Het kan zijn dat de inkomsten van landbouw in een El Niño jaar dusdanig verminderen dat ze geweld aantrekken." Hij voegt eraan toe dat El Niño absoluut niet de enige factor bij het uitbreken van een gewapend conflict is.
   

Stabiliteit in gedrang

Een verband tussen een wereldwijd klimaatfenomeen en de kans op gewapende conflicten is nog niet sterk aangetoond. Volgens het team is dit het eerste bewijs dat de stabiliteit van samenlevingen sterk samenhangt met het wereldwijde klimaat. Wel zien deskundigen op het gebied van veiligheid een duidelijke link tussen klimaat-verandering en de wereldveilgiheid. Eerder sprak Change Magazine met Rob de Wijk, directeur van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). 

"[Ik wil] stellen dat klimaatverandering niet los is te zien van de veiligheid in de wereld en dus van de veiligheid in Nederland. Klimaatverandering leidt tot droogte, vaak juist in fragiele staten in bijvoorbeeld Afrika die weinig organiserend vermogen hebben om dit soort veranderingen het hoofd te bieden. Neem nu de situatie in het Midden-Oosten. Gevolgen van klimaatverandering, zoals toenemende droogte, kunnen de instabiliteit in die regio verder vergroten. Mensen gaan migreren op zoek naar vruchtbaar land en water, landen komen in conflict over water of kostbare grondstoffen. (...) Instabiliteit in regio's ver weg heeft ook gevolgen voor ons hier. Onze welvaart kan door afhankelijkheid van niet-hernieuwbare grondstoffen en de schaarste daarvan onder druk komen te staan."

Literatuurverwijzing
Hsiang, Solomon M; Meng, Kyle C.; Cane, Mark A. Civil conflicts are associated with the global climate. Nature. Online geraadpleegd op Nature.com